“Pogriješili smo”! Visoki član službe protokola Јelisejeske palate bio je odgovoran za smještanje šefova država i vlada na centralnu tribinu koja se nalazila u blizini Trijumfalne kapije povodom obilježavanja 11. novembra- dana primirja u Prvom svjetskom ratu. Dok su oko svog domaćina, Emanuela Makrona, sjedili predsjednici Rusije, SAD, Italije i Rumunije, država koje su bile francuski saveznici u Prvom svetskom ratu, ali i predsjednici Bugarske i Turske i njemačka kancelarka, zemalja koje su bile neprijateljske prije jednog vijeka, jedan čovjek je bio spušten i smješten veoma nisko, nasuprot glavne bine među ministrima, diplomatama i ostalim gostima. Njegovo ime? Aleksandar Vučić, predsjednik Srbije.
Srbija. Zemlja zbog koje je Francuska ušla u rat 1914. godine, vezana diplomatskim i geopolitičkim savezom, ali i bliskim istorijskim vezama (1389. godine, zvona Notr Dama su pozdravljala ono u šta se vjerovalo da je bila pobjeda hrišćanskih Srba nad muslimanski m Osmanlijama tokom bitke na Kosovu), vojnim vezama(u devetnaestom vijeku srpski ministar rata je bio Francuz Ipolit Monden) i ekonomskim vezama (1914. godine, četiri petine srpskog spoljnog duga bilo je u rukama francuskog kapitala, koji je takođe značajno ulagao u rudnike, željeznice i banke u zemlji).
Zemlja koja je imala gubitke od 1,2 miliona ljudi tokom sukoba, što je činilo 28 odsto stanovništva – tužan podatak.
Zemlja koja je u prethodnih godinu dana organizovala ceremonije i manifestacije u znak prijateljstva i zajedničke borbe simbolizovane hiljadama francuskih i srpskih grobova na grobljima u Solunu, Monastiru, Skoplju i Beogradu, i svim teritorijama koje su oslobodile srpske i francuske divizije Balkanskog fronta.
Zemlju koja je u Pariz došla sa svojim patnjama, bolom i velikim žrtvama za zajedničku savezničku stvar, Francuska je riješila da ponizi 11. novembra.
Zemlja kojoj je Francuska pomogla prije jednog vijeka zbog mučeništva i napada austro-ugarskih, njemačkih i bugarskih trupa, ali i napada albanskih bandi tokom povlačenja 1916. godine, zemlja zbog koje je napravljeno na desetine odbora pomoći, humanitarnih organizacija i “srpskih dana”, gdje su prikupljani novac, odjeća, hrana i knjige, da bi se poslale “zemlji heroja”.
Zemlja čiji je kralj Petar Karađorđević toliko volio Francusku da se lično angažovao 1870. godine i stupio u Legiju stranaca da bi se pod francuskom zastavom borio protiv Pruske.
Zemlja koja je u julu 1914. godine dala prvu savezničku žrtvu (16-godišnja srednjoškolka žrtva bombardovanja Beograda od strane austrijskih topova), a u avgustu izvojevala i prvu savezničku pobjedu (Bitka na Ceru).
Zemlja koja je hvaljena četiri godine na simpozijumima na Sorboni (nekad i u prisustvu predsjednika Rejmona Poenkarea) i objavljivanjem desetina knjiga (uključujući i strip: “Avanture srpskog malog vojnika”), uz brošure “Ovaj narod je mali, ali ima ogromnu dušu”, i tekstove Apolinera, Pjera Lotija ili Edmona Rostana.
Zemlja koja je uspjela da obnovi vojsku zahvaljujući pomoći svojih francuskih kolega na Krfu i Bizerti, i pronašla u Ažaksiou, Bastiji, Nici, Grenoblu, Parizu, Sent-Etjenu i Bordou dom za hiljade svoje školske djece i studenata nesposobnih za rat zbog gladi i bolesti.
Zemlja koja je nakon rata proglasila Maršala Franša – Eperea vojvodom svoje vojske i počasnim građaninom njenog glavnog grada Beograda, u čijem je oslobođenju učestvovao 1. novembra 1918. godine.
Zemlja koja je došla u Pariz na najvišem nivou u liku svog predsjednika, koja je pretrpjela velike patnje, boli i žrtvovanja za savezničku stvar, i koju je Francuska odlučila da ponizi 11. novembra. Vrlo skroman opis: ove riječi nisu jake koliko bi trebalo da budu.
Možete zamisliti kako se predsjednik Srbije Aleksandar Vučić mogao osjećati kada je između Trampa, Putina i Makrona video nasmejanog Redžepa Erdogana, nasljednika turskih sultana i osmanskog genocida nad Јermenima, ili Hašima Tačija, predsjednika zemlje koju ne priznaje i koja je u svakom slučaju bila integralni dio i regija Srbije 1914. godine. Po povratku, šef srpske države priznao je da je bio u iskušenju da ustane i ode sa mjesta: odustao je, smatrajući da je neprimjereno napraviti skandal, ma koliko on bio legitiman u ovom svjetom danu. Hvala mu na tome. Veoma ljubazno sa njegove strane.
Da, Јelisejska palata je napravila “svinjariju”. Iako je ambasador Francuske u Srbiji Frederik Mondoloni u ponedjeljak uputio svoje izvinjenje u ime Pariza (koje je Vučić prihvatio), to nije spriječilo loše raspoloženje u Beogradu. Spomenik zahvalnosti Francuskoj, smješten u parku Kalemegdan, na kojem piše “Volimo Francusku kao što je ona volela nas”, iako je upravo renoviran, išaran je crnom farbom. Pojavili su se i zahtjevi da se preimenuju Pariska i Francuska ulica. I lokalna štampa se pobunila.
Za samo dvadesetak dana, 6. decembra, Emanuel Makron treba da posjeti Beograd. Njegov kolega je obećao “grandioznu” dobrodošlicu, da bi shvatio stav srpske strane kada je u pitanju poštovanje prijateljstva između dvije zemlje izgrađenog u krvi, i da bismo izbjegli nove “svinjarije”. Ovaj put, Francuska će vjerovatno biti ta koja će biti ponižena.
